Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao chất lượng công tác kế toán trường học

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
Kính gửi: UBND huyện Kiến Xương 
Tôi ghi tên dưới đây:
Số TT
Họ và tên
Ngày tháng năm sinh
Nơi công tác
Chức danh
Trình độ chuyên môn
Tỷ lệ (%) đóng góp vào việc tạo ra sáng kiến 
1
Phạm Thị Mai Hương
08/7/1990
Trường mầm non Vũ An
Kế toán
Đại học
100%

Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng công tác kế toán trường học”.
- Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Công tác kế toán tại đơn vị hành chính sự nghiệp.
- Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: Tháng 9/2022.
- Mô tả bản chất của sáng kiến: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng công tác kế toán trường học”
+ Tổ chức công tác kế toán hợp lý và khoa học góp phần quan trọng trong việc cung cấp thông tin kịp thời và hiệu quả cho quá trình quản lý. Do đó việc đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động, tăng cường công tác quản lý, trong đó có việc xây dựng, hoàn thiện công tác tổ chức kế toán là một nội dung quan trọng cần thực hiện ở các đơn vị.
+ Nhận thức được tầm quan trọng của kế toán trong các đơn vị hành chính sự nghiệp nói chung và trong đơn vị sự nghiệp giáo dục dưới sự quản lý của Nhà nước nói riêng.
- Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
+ Bản thân kế toán cần thường xuyên cập nhật các văn bản pháp luật, chính sách kinh kế tài chính mới ban hành. Đồng thời, cần có thái độ nghiêm chỉnh chấp hành những quy định của pháp luật cũng như những chuẩn mực, chế độ tài chính kế toán của Nhà nước. 
+ Cần quan tâm, tạo điều kiện cho cán bộ kế toán tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ nhằm nâng cao trình độ, chuyên môn, cập nhật những quy định, luật kế toán mới nhất.
+ Đơn vị cần nhận thức đầy đủ về vai trò của công nghệ thông
tin, của phần mềm kế toán đối với công tác kế toán, đào tạo và cập nhật kiến thức tin học cho đội ngũ cán bộ quản lý, đặc biệt là cán bộ kế toán đơn vị.
+ Đơn vị cần đầu tư, nâng cấp hệ thống cơ sở vật chất, máy móc, trang thiết bị phục vụ cho công tác kế toán.
- Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả:
	+ Với các biện pháp cụ thể trong sáng kiến, sáng kiến hoàn toàn có thể được áp dụng và phát triển ở nhiều đơn vị trường học và đạt hiệu quả.
+ Tổ chức công tác kế toán tại đơn vị được xây dựng phù hợp với quy mô, đặc điểm, tình hình hoạt động, phù hợp với nhu cầu quản lý của đơn vị, góp phần thực hiện tốt các chức năng, nhiệm vụ mà Nhà nước đã giao. 
+ Tổ chức công tác kế toán tại trường học một cách khoa học và hợp lý không những có ý nghĩa quyết định đối với chất lượng của công tác kế toán mà còn là nhân tố quan trọng thực hiện tốt quản lý kinh phí và bảo vệ tài sản, tiền vốn của đơn vị, thực hiện tốt vai trò của kế toán là công cụ quản lý tài chính trong đơn vị.
Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Vũ An, ngày 28 tháng 3 năm 2023
Người nộp đơn
(Ký và ghi rõ họ tên)
Phạm Thị Mai Hương

BÁO CÁO SÁNG KIẾN
I. THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN
1. Tên sáng kiến: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng công tác kế toán trường học”.
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Công tác kế toán tại đơn vị hành chính sự nghiệp.
3. Tác giả: 
 Họ và tên: Phạm Thị Mai Hương. Giới tính: Nữ
 Ngày, tháng, năm sinh: 08/7/1990
 Trình độ chuyên môn: Đại học 
 Chức vụ, đơn vị công tác: Kế toán - Trường Mầm non Vũ An
 Điện thoại: 0396 950 600
 Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến: 100%
4. Đơn vị áp dụng sáng kiến:
 Tên đơn vị: Trường Mầm non Vũ An
 Địa chỉ: Xã Vũ An, huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình.
 Điện thoại: 0986 324 864
5. Thời gian áp dụng sáng kiến: Từ tháng 9/2022 
II. BÁO CÁO MÔ TẢ SÁNG KIẾN
1. Tên sáng kiến: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng công tác kế toán trường học”
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Công tác kế toán tại đơn vị HCSN 
3. Mô tả bản chất của sáng kiến:
3.1. Tình trạng giải pháp đã biết:
Những năm gần đây, trong xu thế toàn cầu hóa nền kinh tế cùng với sự phát triển không ngừng của khoa học và công nghệ, kinh tế nhà nước luôn cần đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả. Để làm được điều đó, trước tiên cần phải làm tốt vai trò của từng bộ phận trong nền kinh tế trong đó phải kể đến các đơn vị hành chính sự nghiệp (HCSN). Chính vì vậy, để nâng cao chất lượng và hiệu quả quản lý các đơn vị hành chính sự nghiệp, công việc của kế toán trong các đơn vị hành chính sự nghiệp là phải tổ chức hệ thống thông tin bằng số liệu để quản lý và kiểm soát hoạt động của đơn vị. Đồng thời, kế toán hành chính sự nghiệp với chức năng thông tin mọi hoạt động kinh tế phát sinh trong quá trình chấp hành ngân sách nhà nước (NSNN) tại đơn vị hành chính sự nghiệp được Nhà nước sử dụng như là một công cụ sắc bén trong việc quản lý NSNN, góp phần đắc lực vào việc sử dụng vốn một cách tiết kiệm và hiệu quả cao.
Các đơn vị hành chính sự nghiệp là những đơn vị quản lý hành chính Nhà nước như đơn vị sự nghiệp công lập y tế, văn hóa, giáo dục, thông tin, hoạt động bằng nguồn kinh phí của Nhà nước cấp, hoặc các nguồn kinh phí khác để thực hiện nhiệm vụ của Đảng và Nhà nước giao cho. Trong đó, giáo dục và đào tạo được coi là quốc sách hàng đầu, là động lực thúc đẩy, tạo điều kiện để thực hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội của đất nước. Do vậy, chủ trương đổi mới nền giáo dục Việt Nam, trong đó có đổi mới quản lý và nâng cao chất lượng giáo dục các cấp là một yêu cầu cấp thiết để đảm bảo nguồn nhân lực có chất lượng cao phục vụ cho mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Tổ chức công tác kế toán trong đơn vị HCSN là sự thiết lập mối quan hệ qua lại giữa các yếu tố cấu thành bản chất của hạch toán kế toán để phát huy tối đa vai trò của kế toán trong công tác quản lý nói chung và quản lý tài chính nói riêng. Chính vì vậy, tổ chức kế toán khoa học sẽ góp phần quan trọng vào việc thu thập, xử lý thông tin, giúp quản lý tốt nguồn kinh phí được NSNN cấp phát, các cơ quan kiểm tra, kiểm soát của Nhà nước dễ dàng trong việc giám sát đơn vị chấp hành theo ngân sách, ngăn chặn sự tham nhũng, lãng phí trong phần hành chi, đảm bảo cho việc chi tiêu đúng mục đích, tiết kiệm chi phí, giúp lãnh đạo đơn vị đưa ra những quyết định đúng đắn và kịp thời, có ảnh hưởng đến kết quả sử dụng các nguồn lực nhằm hoàn thành tốt các chức năng, nhiệm vụ được giao của các đơn vị sự nghiệp.
Nhận thức được tầm quan trọng của kế toán trong các đơn vị HCSN nói chung và trong đơn vị sự nghiệp giáo dục dưới sự quản lý của Nhà nước nói riêng, tôi lựa chọn đề tài " Một số biện pháp nâng cao chất lượng công tác kế toán trường học” làm sáng kiến kinh nghiệm của mình.
3.2. Nội dung biện pháp đề nghị công nhận là sáng kiến
* Mục đích của biện pháp: 
Tìm hiểu chung về hoạt động tổ chức công tác kế toán tại đơn vị sự nghiệp công lập. Đồng thời phân tích đánh giá thực trạng tổ chức công tác kế toán tại trường học. Từ đó, đề xuất một số quan điểm, giải pháp nhằm hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại trường học.
* Nội dung biện pháp: 
Ngày 10/10/2017, Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 107/2017/TT-BTC, hướng dẫn chế độ kế toán hành chính sự nghiệp. Với sự ra đời của Thông tư 107/2017/TT-BTC, chế độ kế toán hành chính sự nghiệp của Việt Nam dần tiếp cận với chuẩn mực kế toán công quốc tế. Sau một thời gian áp dụng Thông tư 107/2017/TT-BTC, công tác kế toán tại đơn vị trường học đã đạt được nhiều kết quả tích cực:
- Đơn vị đã chủ động xây dựng và ban hành quy chế hoạt động, quy chế chi tiêu nội bộ tương ứng với đặc điểm, cơ chế tài chính, làm cơ sở cho đơn vị tăng cường công tác quản lý và đơn vị cấp trên kiểm soát.
- Đơn vị đã sắp xếp lại hệ thống bộ máy tổ chức theo hướng nâng cao chất lượng chuyên môn, ý thức thực hành tiết kiệm, chống lãng phí của đội ngũ cán bộ viên chức nhưng vẫn đảm bảo hoàn thành tốt công tác của đơn vị. Nhân viên kế toán không ngừng được nâng cao về trình độ chuyên môn, dần thích nghi với cơ chế tài chính mới, năng động hơn, làm việc chuyên nghiệp, khoa học hơn.
- Đơn vị đã vận dụng hệ thống chứng từ, tài khoản, sổ kế toán và báo cáo kế toán đúng như quy định. Chứng từ kế toán có sự vận dụng linh hoạt cho phù hợp với thực tế tại đơn vị. Quy trình luân chuyển chứng từ gọn nhẹ, nhưng vẫn kiểm soát chặt chẽ, làm giảm thời gian cũng như việc lập nhiều chứng từ gây lãng phí không cần thiết. Sự thay đổi hạch toán áp dụng trong đơn vị sự nghiệp đã phần nào cải thiện chất lượng thông tin, thích hợp với việc ra quyết định.
- Đơn vị đã vận dụng kế toán trên máy vi tính, do đó, tận dụng được các chức năng của phần mềm. Các biểu mẫu được cập nhật liên tục theo hướng dẫn mới đảm bảo cung cấp đủ thông tin kịp thời.
Những kết quả đạt được như trên góp phần làm cho công tác kế toán tại đơn vị sự nghiệp trường học đi vào nề nếp, thực hiện tốt các chức năng, nhiệm vụ của hệ thống kế toán theo yêu cầu của quản lý nói chung, công tác quản lý tài chính tại đơn vị nói riêng.
Bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện Thông tư 107/2017/TT-BTC vẫn còn một số hạn chế:
- Bộ máy kế toán đơn giản do một người đảm nhiệm nên việc kiểm soát khó đảm bảo tính khách quan của thông tin kế toán, khó phát hiện nếu có sai sót xảy ra. Nếu nhân viên nghỉ đột xuất thì dẫn đến tình trạng công việc bị ngừng trệ.
Mặt khác, do hoạt động của đơn vị chịu sự quản lý, chi phối của Nhà nước nên ngoài công việc chuyên môn, nhân viên kế toán còn kiêm nhiệm thêm các nhiệm vụ khác, khối lượng công việc ngày càng nhiều nên tiến độ công việc kế toán đôi khi bị chậm trễ, không tránh khỏi sai sót. Đồng thời, công tác kế toán thường ít được chú trọng, chế độ đãi ngộ đối với nhân viên kế toán còn hạn chế và có sự phân biệt với các công việc khác, điều này dễ gây ra tình trạng cán bộ kế toán luôn muốn thay đổi dẫn đến việc không tâm huyết với nghề, không nghiên cứu tìm hiểu sâu chỉ làm việc theo quán tính.
- Hệ thống chứng từ tương đối nhiều nhưng nhiều khi chưa thực sự khoa học, còn chống chéo. Công tác kiểm tra chứng từ chưa được thường xuyên. Do đó, việc phát hiện ra sai phạm, thiếu sót chưa kịp thời.
- Việc vận dụng một số tài khoản chưa thống nhất về nội dung, tài khoản kế toán chi tiết mở chưa đầy đủ dẫn đến thông tin về đối tượng kế toán bị phản ánh lệch lạc, không phản ánh đúng đối tượng gây khó khăn cho công tác kiểm tra và tổng hợp thu, chi ngân sách nhà nước và các khoản thu của phụ huynh học sinh, ảnh hưởng đến chất lượng các quyết định điều hành của người quản lý.
- Hệ thống báo cáo kế toán chỉ lập theo quy định chế độ kế toán hiện hành và một số báo cáo kế toán cuối năm theo quy định của cơ quan chủ quản. Hệ thống báo cáo kế toán mới chỉ dừng lại ở mặt lượng mà chưa có sự phân tích về mặt chất. Việc phân tích BCTC gần như không được thực hiện để giúp đơn vị đưa ra những quyết định quản lý một cách hiệu quả nhất. Hệ thống báo cáo quản trị phục vụ yêu cầu quản lý và điều hành các hoạt động sự nghiệp của nội bộ đơn vị là chưa đáp ứng yêu cầu.
3.3. Các biện pháp thực hiện 
* Biện pháp 1: Hoàn thiện tổ chức bộ máy kế toán
- Việc tổ chức, vận hành công tác kế toán quản trị cần phải được chú trọng, có hệ thống và khoa học tạo điều kiện cho cấp quản lý trong việc lập kế hoạch, điều hành kiểm soát các hoạt động trong đơn vị. Trong đó, trước tiên cần nâng cao trình độ và kỹ năng phân tích của nhân viên kế toán trong việc lập dự toán ngân sách nhà nước phaỉ gắn với kế hoạch hoạt động của nhà trường.
	- Tổ chức hạch toán kế toán tại đơn vị có hiệu quả hay không còn phụ thuộc rất lớn vào cách tổ chức bộ máy kế toán tại đơn vị. Do đó, việc không ngừng cải tiến, nâng cao chất lượng bộ máy kế toán là vấn đề mà trường cần quan tâm, nhà trường nên tổ chức cho kế toán tham gia các lớp huấn luyện, bồi dưỡng nghiệp vụ nhằm nâng cao nghiệp vụ, chuyên môn, hạn chế những sai sót nếu có.
	- Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ một cách toàn diện cả trình độ chuyên môn, chính trị, ngoại ngữ, tin học, khả năng tham mưu, đảm bảo cho cán bộ có điều kiện sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
	- Tạo môi trường làm việc thân thiện, hòa đồng nhằm giảm áp lực cho kế toán trong công việc.
	- Cán bộ kế toán cần phải thường xuyên cập nhật kiến thức, chính sách chế độ về tài chính kế toán tạo điều kiện cho việc triển khai nhanh các chế độ, chuẩn mực kế toán mới phù hợp với chuẩn mực kế toán công quốc tế.
* Biện pháp 2: Hoàn thiện hệ thống chứng từ sử dụng
- Công tác tổ chức hệ thống chứng từ kế toán tại trường học thực hiện theo Thông tư số 107/2017/TT/BTC ngày 10/10/2017. Tuy nhiên, tại nhà trường ở một số khía cạnh vẫn cần tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện, chuẩn hóa hệ thống chứng từ đã và đang sử dụng, đảm bảo khách quan, trung thực, minh bạch các nghiệp vụ kinh tế phát sinh, phát hiện, ngăn ngừa các hành vi tiêu cực trong quản lý kinh tế tài chính của đơn vị mình phụ trách.
Hoàn thiện quy định về lập chứng từ kế toán tại nhà trường, trong đó cần có quy định về các yếu tố của chứng từ, đặc biệt là yếu tố chữ ký của những người có trách nhiệm liên quan được quy định trong Điều lệ của trường, các quy định phải tuân thủ nghiêm ngặt, không bỏ qua bất cứ khâu nào. Nhà trường cần quy định rõ các bộ phận có trách nhiệm lập chứng từ, thủ tục, phương pháp lập chứng từ.
Đối với các chứng từ thu, chi không theo quy trình thanh toán thì Kế toán trưởng không duyệt chi, chứng từ có đầy đủ chữ ký của ban giám hiệu và Kế toán trưởng mới đủ điều kiện chi. Nội dung chứng từ hạn chế viết tắt để tránh làm mất đi tính rõ ràng, chính xác của chứng từ kế toán.
Bên cạnh đó, cần xác định các chứng từ sử dụng cho từng bộ phận nghiệp vụ và chức năng, nhiệm vụ của từng bộ phận trong quá trình lập, kiểm tra và luân chuyển chứng từ trong nội bộ nhà trường. Các chứng từ kế toán mang tính hướng dẫn chủ yếu là chứng từ sử dụng trong nội bộ, trường phải căn cứ vào đặc điểm điều kiện cụ thể để vận dụng. Đơn vị phải nâng cao công tác kiểm tra chứng từ bao gồm kiểm tra lần đầu và kiểm tra lần sau tránh tình trạng nhầm lẫn số liệu của chứng từ, giúp cho việc tổng hợp cân đối kế toán được chính xác.
Cần chú ý xây dựng quy trình luân chuyển chứng từ hợp lý, khoa học và có hiệu quả trong quá trình quản lý, đảm bảo khép kín giữa các khâu, thuận tiện trong quá trình giám sát, kiểm tra và quản lý TSCĐ. Chứng từ kế toán cần được chuyển về phòng tài chính kế toán hằng ngày để kế toán cập nhật kịp thời vào máy vi tính, lên phần mềm kế toán.
- Đối với khâu lập chứng từ:
+ Khi lập chứng từ phải tuân thủ theo Chế độ chứng từ kế toán hiện hành.
+ Đối với những chứng từ bắt buộc, khi thực hiện lập phải theo đúng mẫu, đảm bảo lập theo đúng các yếu tố cơ bản của bản chứng từ để bản chứng từ đó phản ánh trung thực nghiệp vụ kinh tế phát sinh, tránh tình trạng mẫu chứng từ lập tuỳ tiện không thống nhất về hình thức, nội dung trên chứng từ không phản ánh rõ ràng gây khó khăn cho việc thanh tra, kiểm soát các nghiệp vụ kinh tế phát sinh.
+ Đối với các chứng từ đặc thù chưa có quy định hướng dẫn cụ thể, đơn vị cần căn cứ vào các quy định trong luật kế toán và các văn bản hướng dẫn thi hành luật để thiết kế mẫu chứng từ bổ sung sao cho vừa đảm bảo chứ